ΔεηΝ ήθελε και πολύ. Κάτι το πρωτοσέλιδο της Sporday την επομένη του θριάμβου του Παναθηναϊκού , κάτι δύο κείμενα των Καρύδα και Συρίγο και το “talk of the town” στις μέρες που διανύουμε είναι το αν και κατά πόσο ο Διαμαντίδης ξεπέρασε το legacy του Νικ . Δύο ακόμα αξιόλογα blogs θέτουν το θέμα επί τάπητος (http://basketikos.blogspot.com/2011/05/blog-post.html ,http://zoysblog.blogspot.com/2011/05/vs.html). Επίτηδες χρησιμοποιώ «αμερικανιές» μιας και εκείνοι έχουν αναγάγει κάτι τέτοια σε επιστήμη. Απ’ την δεκαετία του ’60 και το ερώτημα Will ή Russell περάσαμε στο Magic ή Bird και τελευταία στο Michael ή Kobe. Κατά καιρούς ανασύρουν τέτοιες συγκρίσεις για να γίνεται κουβέντα και να διαφημίζεται το μπάσκετ. Κάτι ανάλογο γίνεται και τώρα με εμάς.
Έχοντας περίπου την ίδια ηλικία με τον Διαμαντίδη (άρα παρακολουθώντας τον απ’ τα χρόνια του στον Ηρακλή) και έχοντας μελετήσει τον Νίκο Γκάλη σε παιχνίδια του απ’ το 1984 μέχρι και το 1994 , ένα έχω να πω. Αν και περιφερειακοί πρόκειται για δυο ΕΝΤΕΛΩΣ διαφορετικούς μπασκετμπολίστες. Στα μάτια μου είναι σαν να συγκρίνουμε πορτοκάλια και μήλα. Για τέτοια – σε στυλ , τρόπο παιχνιδιού – διαφορά μιλάω. Πιο δόκιμο μου φαίνεται να συγκρίνουμε – παικτικά πάντα – τον Φάνη με τον Δαμαντίδη ή τον Αλφόνσο Φόρντ με τον Γκάλη .
Οι δύο διακεκριμένοι και καθόλα σεβάσμιοι για το έργο τους δημοσιογράφοι έγραψαν για τα σημεία που υπερέχει ο ένας έναντι του άλλου και κατέληξαν στο ίδιο συμπέρασμα . Ο Διαμαντίδης τον ξεπέρασε. Αλλά και εμείς δεν πήγαμε πίσω. Ο giogrgospapadopoulos έγραψε για διαφορετικές εποχές και διαφορετική προπόνηση, ένας ανώνυμος για «σύγχρονα 2-3αρια που δεν ξέρουν να σουτάρουν» και ο Β.Α. – με ύφος ολίγον τι δασκαλίστικο που δικαιολογημένα ενόχλησε ορισμένους- μας προέτρεψε «να ξεκολλήσουμε απ’ το παρελθόν» και πως «μπασκετμπολίστες με επιθετικό ταλέντο όμοιο με του Γκάλη θα δούμε πολλούς στο μέλλον».
Εγώ αν έπρεπε να γράψω σε μία πρόταση την γνώμη μου θα ήταν η εξής: Λόγω των διαφορετικών καταβολών και μπασκετικών επηρεασμών των δύο παικτών θα ήταν ΑΦΥΣΙΚΟ ο Γκάλης να είχε τις αρετές του Διαμαντίδη και ο Διαμαντίδης τα προσόντα του Γκάλη. Παρακάτω θα εξηγήσω τι εννοώ.
Ο Νίκος Γκάλης γεννήθηκε στο Νιου Τζέρσεϊ το 1958. Μεγάλωσε βλέποντας και διαβάζοντας τα κατορθώματα των Rick Barry , Maravich , Gervin , Julius Erving. Γράφω επίτηδες μόνο τους περιφερειακούς παίκτες γιατί ένας έφηβος με ύψος κάπου στο 1.80μ είναι λογικό να ταυτιστεί περισσότερο με μπασκετμπολίστες που παίζουν στην ίδια θέση με εκείνον παρά με γίγαντες σαν τον Jabbar και τον Walton. Στη δεκαετία του ’70 το αμερικάνικο μπάσκετ στηρίζονταν στην ατομική πρωτοβουλία και η μονάδα υπερείχε του συνόλου (φωτεινό παράδειγμα το ΑΒΑ). Αυτό διαφημίζονταν και προβάλλονταν τότε (ώσπου εμφανίστηκαν οι Bird και Magic και με το παιχνίδι τους ανάγκασαν τους θεατές να εκτιμήσουν το ομαδικό παιχνίδι). Μόνο οι Knicks διαφοροποιούνταν λιγάκι με το μπάσκετ που έπαιζαν. Οι εφημερίδες και οι θεατές επιδοκίμαζαν τον πρώτο σκόρερ και ποτέ τον πρώτο σε κλεψίματα διότι απλά η στατιστική αυτή ήταν τόσο αδιάφορη που δεν αναφέρονταν καν στις εφημερίδες την επόμενη ημέρα! Πως λοιπόν κύριοι Καρύδα , Συρίγο και άλλοι πολλοί ζητάτε από ένα παιδάκι με άφρο μαλλί να ενδιαφέρετε να καλλιεργήσει και το κομμάτι της άμυνας αφού στην χώρα που μεγάλωσε δεν έδιναν και τόση σημασία; Ο Γκάλης ερχόμενος στην Ελλάδα βρήκε το ευρωπαικό μπάσκετ να κινείται σε up tempo ρυθμούς και την επίθεση να κυριαρχεί. Την εποχή εκείνη οι Αμερικανοί έδιναν την προβολή που άξιζε σε αμυντικούς παίκτες όπως οι Michael Cooper και Dennis Johnson και σιγά σιγά ακούγονταν λέξεις όπως “help and recover , team defense” από τους σχολιαστές Dick Stockton και Tommy Heinsohn. Πίσω στην Ελλάδα όμως πλην του Γιαννάκη ουδείς άλλος δεν χαμήλωνε το σώμα του να παίξει άμυνα. Εδώ φτάσαμε στο σημείο να καλείται στην Εθνική ο Λυπηρίδης διότι είναι καλός αμυντικός(!) Για όλους τους παραπάνω λόγους δεν είχα καμία αξίωση απ’ τον Γκάλη να παίζει και άμυνα . Είναι – στα δικά μου μάτια – λογικό. Όσο για τα rebounds (γιατί «κατηγορήθηκε» και για αυτό) αν μου πείτε έστω και έναν κοντοπίθαρο 1.83μ που να τα μαζεύει σαν στραγάλια τότε θα υποβάλω τα σέβη μου. Άντε γιατί μερικές φορές γράφουμε ο,τι βλακεία μας κατέβει (μεταξύ αυτών και εγώ…)
Ο Δημήτρης Διαμαντίδης γεννήθηκε 22 χρόνια αργότερα το 1980. Από όταν άρχιζε να καταλαβαίνει το μπάσκετ (δηλ σε ηλικία 13χρονών και μετά) διάβαζε για το ρομποτικό μυαλό του Ζντοβτς , έβλεπε τους Μπαζάρεβιτς και Κολντεμπέλα να παίρνουν μετάλλιο , τους Μπακατσια και Παταβούκα να καλούνται στην Εθνική γιατί ο πρώτος παίζει άμυνα και ο δεύτερος κατεβάζει σωστά την μπάλα και βάζει και κανένα τρίποντο (το Τρίποντο τα έγραφε δεν είναι δικά μου) και να μένει εκτός ο Κορωνιός γιατί είναι πρώτα σκόρερ και μετά playmaker. Έβλεπε στην τηλεόραση τους τελικούς Πρωταθλητριών να λήγουν εκεί γύρω στους 60 πόντους (1993 59-55 , 1994 59-57 , 1996 67-66 , 1997 73-58 , 1998 58-44). Σύσσωμος ο Ευρωπαϊκός Τύπος αποθέωνε τον Μάλκοβιτς και την ασύλληπτη ιδέα του : αργές επιθέσεις – λίγες κατοχές άρα και λιγότερα σουτ – και ξύλο στην άμυνα. Οι νεότεροι φανταστείτε την Σιένα και θα έχετε μια καλή άποψη για το μπάσκετ που παίζονταν τότε. Ήταν η εποχή που η άμυνα είχε θεοποιηθεί –σε βάρος της επίθεσης- και ο Συρίγος τα έχωνε στον Γκάλη γιατί στα 35 του δεν παίζει άμυνα (έχω το συγκεκριμένο κείμενο δίπλα μου ) «ξεχνώντας» να τονίσει τις απίστευτες εμφανίσεις του Νικ στην Ευρώπη με την φανέλα του Παναθηναϊκού (στη Μπανταλόνα και στο Καντού στα 36 του πραγματοποιεί μυθικές εμφανίσεις ενώ την Λιμόζ την αποκλείει μόνος του) . Και αυτά που γράφω δεν είναι μυθοπλασίες. Τα Τρίποντα της εποχής είναι ο αδιάψευστος μάρτυράς μου.
Πως λοιπόν ζητάμε απ’ τον νεαρό Δημητράκη να καλλιεργήσει το φονικό ένστικτο σε μια εποχή όπου αυτό ακριβώς το στοιχείο διώκοταν σαν ποινικό αδίκημα από δημοσιογράφους και οπαδούς; Δεν είναι τυχαίο πως απ’ την γενιά του Διαμαντίδη μόνο ο Διαμαντόπουλος ξεπετάχτηκε με επιθετικές αρετές. Ουδείς άλλος. Φέτος έδειξε πως μπορεί να σταθεί και επιθετικά αλλά το χρονικό δείγμα είναι μικρό για ασφαλή συμπεράσματα (ούτε ένας χρόνος) .
Στο μόνο που μπορώ να τους συγκρίνω – παικτικά - είναι στη πάσα. Ούτε στην επίθεση (άδικη για Διαμαντίδη) ούτε στην άμυνα (άδικη για Νικ). Για τα rebounds και μόνο που το γράφω γελάω …
Ο 3D makes the right play , που λένε και οι Αμερικανοί. Δίνει δηλαδή ΠΑΝΤΑ την σωστή πάσα που «λέει» το σύστημα. Υπάρχει μία φάση στον τελικό Κυπέλλου που θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας. Ο Ολυμπιακός γυρίζει υποδειγματικά την μπάλα και οι περιστροφές του ΠΑΟ έχουν πάρει φωτιά. Ο Τεόντοσιτς λαμβάνει την μπάλα 2 μέτρα έξω απ’ την κορυφή του τριπόντου. Το σύστημα λέει πως πρέπει να την δώσει στον διπλανό του που είναι αμαρκάριστος στη γωνία (ο ΠΑΟ δεν προλαβαίνει να καλύψει τον γωνιακό παίκτη). Αν’ αυτού προτιμά να ρισκάρει δίνοντας διαγώνια πάσα στον Μαυροκεφαλίδη που κόβει στη ρακέτα. Ο Διαμαντίδης δεν θα ρίσκαρε ποτέ αυτήν την πάσα. Ο Γκάλης, ναι. Το ταλέντο που είχε στην πάσα ήταν θέμα ενστίκτου και όχι πλάνου. Αυτό για μένα έχει μεγαλύτερη αξία γιατί δίνει «χρώμα» στη πάσα.
Οι Ευρωπαϊκοί τίτλοι είναι ένα κριτήριο που δεν μπορεί να μετρηθεί στη συγκεκριμένη περίπτωση. Ο Γκάλης στα ff που συμμετείχε με την φανέλα του Άρη δεν ήταν ποτέ του φαβορί . Μόνο το ’94 διεκδίκησε σοβαρά τον τίτλο. Ο Διαμαντίδης και στα 3 Ευρωπαϊκά που κατέκτησε ήταν σε δύο το πρώτο φαβορί (’07 στο ΟΑΚΑ , ’11 στο Παρίσι) ενώ στο Βερολίνο είχε τις ίδιες πιθανότητες με Μπαρτσελόνα και ΤΣΣΚΑ.
Επειδή σας κούρασα και πιθανόν να χαθήκατε στην μετάφραση με όλα τα παραπάνω ΦΥΣΙΚΑ και δεν σκοπεύω να μειώσω την αξία του Διαμαντίδη. Είναι με την αξία του και την δουλειά του ο πρώτος της γενιάς του (και όχι μόνο). Τον Παπαλουκά τον έχει ξεπεράσει. Τον Σπανούλη επίσης. Τον Γιαννάκη , ναι. Τον Φάνη – με πόνο καρδιάς λόγω της τρομερής αδυναμίας που του έχω – με τις φετινές του εμφανίσεις , ναι. Τον Γκάλη , όχι.
Υ.Γ. Επιθετικό ταλέντο όμοιο με του Γκάλη δεν είμαι και τόσο αισιόδοξος ότι θα δουν τα μάτια μου. Εντάξει φίλε Β.Α. το μπάσκετ άλλαξε , η προπόνηση και η ιατρική βελτιώθηκε , οι 50 πόντοι αποτελούν παρελθόν (τι κρίμα!) . 17 χρόνια μετά την εθελούσια έξοδο απ’ το κλειστό των Αμπελοκήπων και τα ματάκια μου δεν έχουν δει διπλό σπάσιμο της μέσης στον αέρα. Μπορεί να άλλαξαν όλα στο μπάσκετ αλλά κάποιες κινήσεις είναι – και θα μείνουν – αναλλοίωτες , αξεπέραστες και αποτελεσματικές στο χρόνο. Όλοι μας ξέρουμε πως η συγκεκριμένη κίνηση δεν έχει αντίπαλο (όπως το fadeaway bank shot του Νοβίτσκι). Μόνο που την συγκεκριμένη δεν τολμά κανένας να την δοκιμάσει.
Γιατί φοβάται μην τυχόν εκτεθεί όταν φευγαλέα φέρουμε στο μυαλό μας εκείνον που την πρωτοδοκίμασε ….
Υ.Γ. Gangster βλέποντας το παιχνίδι ΠΑΟ-ΟΣΦΠ =42-40 παρακολουθώ ένα Γκάλη στα 37 του να οδηγεί μαεστρικά σε επίθεση και οργάνωση την ομάδα του στη νίκη. Ειδικά ένα καλάθι μπροστά στα απλωμένα χέρια του Φασούλα και μία πάσα στον αέρα που έβγαλε σε αιφνιδιασμό τον Πάσπαλι , με έκανε να μελαγχολήσω. Τι κι αν (what if) ο Γκάλης είχε παραμείνει στην ομάδα και δεν μάλωνε με τον Πολίτη; Μήπως η ιστορία θα του έδινε έστω και την ύστατη στιγμή αυτό που του χρωστούσε τόσα χρόνια; Εγώ λέω ναι. Στα ματσαρίσματα με Ρεάλ ο Σαμπόνις δεν θα έκανε πάρτι απέναντι στον Βράνκοβιτς και το δίδυμο Γκάλη – Πάσπαλι (αφού θα είχε μάθει να συνυπάρχει) θα προσέθετε περισσότερους πόντους από όσους θα έτρωγε στην άμυνα. Και τότε το πρώτο Ευρωπαϊκό θα το είχε σηκώσει αυτός που σήκωσε στις πλάτες του και το ελληνικλο μπάσκετ. Ο Νίκος Γκάλης.